“Leren is gemakkelijk, onthouden is iets moeilijker, loslaten is het moeilijkst”.
Ik pakte laatst Daniel Ofman’s boek “Bezieling en Kwaliteit in Organisaties” van weer eens uit de kast. Van zijn ideeën over kernkwadranten was ik al fan, maar nu was ik op zoek naar inspiratie bij het denken over wat er zo komt kijken bij veranderprocessen die zoveel organisaties doormaken. Het boek viel open op de pagina met deze quote en zette meteen een associatie proces in gang. Ik moest denken aan die zin die we vaak zeggen wanneer we tegen een verandering opzien: “ja, dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan.” Soms is daarmee ons hart gelucht en gaan we aan de gang, maar hoe vaak gebeurt het niet dat deze constatering voldoende is om er maar niet eens aan te beginnen. Eenmaal uitgesproken blijft de zin dan ergens tussen ons in hangen en zijn we dankbaar dat we het nog even kunnen aanzien. Welbeschouwd is deze uitroep de versimpelde vertaling van Ofman’s quote. Laten we de zin van Daniel Ofman eens fileren want het is waar: Leren en veranderen gaat niet vanzelf en kost energie.
Leren: over “leren” is mij altijd een uitspraak van een docent bijgebleven die zei: “er is geen leren zonder ervaren”. En zo is het. Echt leren doe je wanneer je iets ondervindt. Veel meer dan wanneer het tegen je gezegd wordt. Vraag dit maar aan opvoedende ouders. Leren kost dus de minste moeite. Het overkomt je, je leert en denkt: dat doe de volgende keer anders.
Onthouden wat je geleerd hebt vereist al meer, namelijk de toewijding, en discipline om het aan te pakken en het onderdeel van je systeem te laten worden. Hier moet energie in gestoken worden. Dit is een opgave voor bijvoorbeeld de uitstellers onder ons.
Loslaten van het oude vertrouwde kost het meest, het betekent namelijk stoppen met het bekende en deze omwisselen voor vertrouwen in de goede afloop. Dat is wat! Na de investering in energie moet je ook nog omgaan met onzekerheid. Vertrouwen vormt zich geleidelijk, bouwt zich in stapjes op. Daarom kost het echte leren en veranderen tijd. Het is een Natuurwet zoals een cake tijd nodig heeft om te rijzen in de oven. Versnellen door de temperatuur te verhogen of regelmatig te kijken werkt niet. Als je het maar vaak genoeg gedaan hebt weet je dat het goed komt. En dan zijn we weer terug bij leren.